Müzikolojide Kavramlar

GELENEK

Müzik, gelenek kavramıyla yakından ilişkilidir. Bu kavram yaygın olarak nesiller boyunca aktarılan ve daha sonra kültürel faaliyet ve yorumlama için bir çerçeve haline gelen bir bağlam oluşturan inanç ve uygulama kümeleri olarak anlaşılabilir. Müzikoloji, belirli müzik geleneklerini yansıtır ve bir geleneğin parçası olarak düşünülebilecek kendi bağlamları ve gündemleri tarafından tanımlanır ve şekillendirilir.

Belirli kültürel gelenekler genellikle etno-müzikolojinin söylemleri aracılığıyla temsil edilir. Gelenek veya gelenekler, belirli bir bestecinin eserini anlamak için bir bağlam olarak veya geniş kapsamlı bir tarihsel perspektifin parçası olarak sunulabilir. Her ikisi de süreklilikler yarattığından ve modeller ve referans noktaları oluşturduğundan, müzikal stil ve tür genellikle gelenek kavramıyla yakından iç içe geçer.

Pek çok farklı entelektüel bağlamda geleneğin nasıl tanımlandığı tartışmaya açıktır. Şair ve eleştirmen T.S.Eliot, 'Gelenek ve Bireysel Yetenek'  başlıklı oldukça etkili ve yaygın olarak alıntılanan bir denemesinde, geleneğin “her şeyden önce, yirmi beş yaşından sonra şair olmaya devam edecek herkes için neredeyse vazgeçilmez diyebileceğimiz tarihsel duyguyu içerdiğini; ve tarihsel duygunun yalnızca geçmişin geçmişliğini değil, varlığını da algılamayı içerdiğini” öne sürmüştür.

O halde Eliot'a göre gelenek, geçmişe dair bir farkındalığı, şimdiki zamanda etkin bir güç haline gelen tarihsel bir emsal duygusunu içerir. Bu görüş, yaratıcı kompozisyon eylemi ve yorumcunun rolünün emsallerin ve öncüllerin farkındalığını yansıtmasıyla müzikle kolayca ilişkilendirilebilir.

Eliot şöyle devam eder: “Tarih duygusu, bir insanı yalnızca kendi kuşağını düşünerek değil, Homeros'tan bu yana tüm Avrupa edebiyatının ve onun içinde kendi ülkesinin tüm edebiyatının eşzamanlı bir varoluşa sahip olduğunu ve eşzamanlı bir düzen oluşturduğunu hissederek yazmaya zorlar”.  Eliot şimdi bir 'düzen' inşası yoluyla geçmişe dair esasen muhafazakâr bir bakış açısı önermektedir. Ayrıca, yalnızca Avrupa geleneğine atıfta bulunarak Avrupalı olmayan gelenekleri dışlaması ve 'bütün' önermesi aracılığıyla bu geleneğin artık yalnızca bir bütünlük olarak mevcut olduğunu belirtmesi de dikkate değerdir.

Bu perspektif, Homeros'un başlangıç noktası olarak konumlandırılmasıyla, geleneği büyük figürler ve eserlerden oluşan bir kanonun inşasına bağlayan bir strateji ile daha da güçlendirilmiştir. Gelenek olarak geçmiş muhafazakar bir dürtüye işaret etse de, bu geçmiş bugünü ve geleceği olumlu yönde şekillendirebilir. Bu olasılık Amerikalı müzik teorisyeni Joseph Straus tarafından Remaking the Past (Geçmişi Yeniden Kurmak) adlı kitabında ayrıntılı bir şekilde geliştirilmiştir.

Straus, Berg, Bartók, Schoenberg, Stravinsky ve Webern gibi bestecilerin müzikal modernizmini tonal gelenekle olan sorunlu ilişkileri üzerinden karakterize eder. Ancak aynı zamanda bu geleneğin modernizmin varlığında nasıl temsil edildiğini de ele alır.

Gelenek geçmişin bir temsili olarak okunursa, aynı zamanda belirli bir bağlam, bir konum veya referans noktası önerir, ancak bunun sabit bir kavram olması gerekmez.

Filozof Hans-Georg Gadamer'e göre: 'Gelenek basitçe kalıcı bir önkoşul değildir; daha ziyade, geleneği anladığımız, evrimine katıldığımız ve dolayısıyla onu kendimiz belirlediğimiz ölçüde onu kendimiz üretiriz'.

Geleneğin bu versiyonu, bizim de katkıda bulunduğumuz ve belirlediğimiz bir süreç olarak geçmişi, akışkanlığı kucaklar. Gadamer'in gelenek anlayışı caz akademisyeni David Ake tarafından caz kültürleri tartışmasında Wynton Marsalis’in kayıtlarına atıfta bulunularak çağrıştırılır. Marsalis kaydı, caz geleneğine saygı duymayı ve onu temsil etmeyi amaçlayan bir tarzda çalınan geçmişin standart malzemesini yeniden ele alır.